Рус
Бел

Дзяржаўная ўстанова адукацыі

"Сярэдняя школа №10 г.Светлагорска імя С.Л.Краснапёрава"

Адзіны ўрок "85 гадоў з дня ўз'яднання Заходняй Беларусі і БССР"

31/08/2024

Сёння ва ўсіх класах прайшлі адзіныя ўрокі, прысвечаныя 85-годдзю ўз'яднання Заходняй Беларусі і БССР.

Пра нялёгкі шлях уз'яднання беларускага народа 17 верасня 1921 года была заключана Рыжская мірная дамова, па якой Польшча запатрабавала палову тэрыторый Беларусі: Брэсцкая, Гродзенская вобласці і часткі Віцебскай і Мінскай абласцей. Маладая савецкая дзяржава яшчэ не магла ў поўнай меры супрацьстаяць захопніцкім памкненням «гіены Еўропы». Беларусаў на заключэнне разрэзаючай па-жывому дамовы не паклікалі. Імкненне беларускага народа "людзьмі звацца" зноў было задушана жалезным польскім ботам. Акупацыя і рэпрэсіі Улады Польшчы запэўнілі, што ў новых "грамадзян" будуць поўныя і роўныя правы. Схлусілі. З 400 беларускіх школ да 1934 года засталося толькі 16, а да 1939 - ніводнай. Больш за 100 тыс. дзяцей не вывучалі грамату, беларуская прэса пераследавалася. У Заходняй Беларусі не было беларускіх тэатраў і музычных устаноў, бібліятэкі закрываліся. Беларусам забаранялі размаўляць на рускай ці беларускай мовах. Перад польскімі панамі трэба было кланяцца. У беларусах бачылі танную працоўную сілу. Польская ўлада падтрымлівала толькі памешчыкаў. У1934 годзе на пасяджэнні Лігі Нацый польскі міністр замежных спраў Юзэф Бек самавольна зняў усе абавязацельствы Польшчы па гарантыях для нацменшасцей. Канцлагер у Бярозе-Картузскай Беларусы пратэставалі амаль адразу пасля акупацыі Польшчай. Палякі жорстка падаўлялі партызанскі рух. У 1934 годзе ў Бярозе-Картузскай (цяпер г.Бяроза Брэсцкай вобл.) быў створаны канцлагер для тысячы палонных - беларусы, украінцы і палякі, якія змагаліся за вызваленне сялян. У лагеры імкнуліся псіхалагічна і фізічна зламаць людзей. Зняволеных катавалі і збівалі, марылі голадам і холадам, складалі ў карцэр. Канцлагер прайшлі ад 8 да 10 тыс. зняволеных. Па афіцыйных дадзеных загінула 13 чалавек, адзін здзейсніў самагубства. Рэальная колькасць ахвяр да гэтага часу невядомая. Канец акупацыі 17 верасня 1939 г. пачаўся вызваленчы паход Чырвонай Арміі. Дзве часткі аднаго народа зноў уз'ядналіся. Без гэтай найважнейшай гістарычнай падзеі не было б і сучаснай, незалежнай і суверэннай Беларусі. Нашыя дні Сёння дата 17 верасня нагадвае ўсім беларусам пра важнасць захавання адзінства народа, міру і стабільнасці, сваёй будучыні. Нараўне з Днём Перамогі і Днём Незалежнасці Дзень народнага адзінства дае магчымасць лепш разумець мінулае, шанаваць сучаснасць і абараняць будучыню.